Tüketici ve satıcı arasında karşılaşılan satışa konu mallarda en büyük sorunlardan bir tanesi malın/ürünün ayıplı olması durumudur.
Ayıplı Mal Nedir ? Satıcı Hangi Durumlarda Sorumludur ?
Hukuk çerçevesinde ayıp ; satılanın alıcaya geçtiği anda bahsedilen ,alıcıya bildirilen niteliklerin , özelliklerin taşınmaması ,üründen beklenen yararı karşılamaması ve eksikliklerin bulunması olarak tanımlanır
Bu bilgiler ışığında satıcı TBK md. 219 ‘ da belirtildiği üzere ; alıcıya karşı bildirdiği niteliklerin satılan malda bulunmamasında, kullanım amacı bakımından değerini , kendisine sağlayacağı faydayı ortadan kaldıran ,azaltan , maddi hukuki ve ekonomik ayıplardan sorumludur .
Ancak satıcı satış sözleşmesi kurulduğu esnada alıcının bildiği ayıplardan sorumlu tutulamaz.
Satıcının ağır kusuru olmadığı durumlarda satıcı ve alıcı arasında yapılan sözleşme ile satıcıya yüklenen sorumluluğu sınırlayan ve ortadan kaldıran hükümler koyulabilir.
Satıcının satılan maldaki ayıptan sorumlu olabilmesi için ;
Satılan maldaki yarar ve hasar alıcıya geçtiği anda var olmalıdır
Alıcının satılandaki ayıbı bilmemesi ve ayıbın önemli olması gerekir ( alıcı sözleşmenin yapıldığı esnada maldaki ayıbı biliyorsa satıcı sorumlu tutulamaz.)
Ayıptan doğan sorumluluk yukarıda da ifade ettiğimiz gibi satıcı ve alıcı arasında yapılan bir sözleşme ile kaldırılmış olmamalıdır.
Alıcı satılan mal kendisine geçtiği anda kontrollerini yapmış ve herhangi bir ayıpla karşılaşmışsa bunu kanunda belirtilen süre içerisinde satıcıya bildirmiş olmalıdır.
Alıcı satıcının ayıplı maldan sorumlu olduğu durumda neler yapabilir ?
Alıcı bu durumda seçimlik haklarını kullanabilir ;
Satılan malı geri vererek sözleşmeden dönebilir
Satış bedelinde indirim isteyebilir
Satılanın ücretsiz onarılmasını veya
İmkan varsa misliyle değişimini talep edebilir .
Tüm bu bilgiler ışığında satılan bir otomobildeki ayıp ile ilgili Yargıtay kararından örnek verecek olursak;
Yargıtay 13. H. D. Kararında ;
Alıcının 0 km aldığı araçta aracın yağ uyarı lambasının uyarını verdiğini , aracın imalatından kaynaklı olarak gizli ayıplı olduğunu ileri sürerek açtığı davada , mahkeme toplanan deliller ışığında davayı kabul etmiş ve araç bedelinin davalı …. Oto satış ve Servis Tic. A.Ş. den alınarak alıcıya ödenmesine karar vermiştir.
Davacı araçtaki gizli ayıp nedeniyle yukarıda maddeler halinde yazmış olduğumuz seçimlik haklarından biri olan bedelin iadesini talep etmiş ve sözleşmeden dönme hakkını kullanmıştır.
Haftaya başka bir konuyla görüşmek üzere değerli okurlar .
Hukukçunuza danışmayı unutmayın …